Herontwikkeling voormalige Ford-site in Genk

Het einde van de Ford-fabriek kwam hard aan in Genk. Van 1964 tot de sluiting in 2014 rolden hier circa 14 miljoen auto’s van de band. Maar de Vlaamse overheid en de stad Genk gingen niet bij de pakken neerzitten. Ze ontwikkelden een ambitieus masterplan om de 96 hectare grote Ford-site in recordtijd te transformeren tot een nieuwe hotspot voor logistiek en maakindustrie. Doel: 2.500 nieuwe jobs. De Vlaamse Waterweg nv pakte de handschoen op en begon in 2017 aan de metamorfose van de site tot een state-of-the-art bedrijvenzone. Te beginnen met de grootschalige sloop en ontmanteling van het industrieterrein en de bodemsanering. En uiteindelijk de herontwikkeling van de site met al het bijbehorende infrastructurele en civiele werk. In minder dan 10 jaar was Logistic Valley Flanders een feit en dat is extreem snel voor een transformatie van deze omvang. Mourik voerde de bodemsanering en infrastructuurwerken uit binnen het consortium THV Ford 2020, samen met DEME, Aertssen en Aclagro.

Ondergrondse sloop, milieutechniek en infra

Mourik voerde twee hoofdonderdelen mee uit: eerst de sanering van het terrein, daarna de aanleg van de infrastructuur. Voor de sanering verwijderden we verhardingen, funderingen en ondergrondse structuren, waarvan ongeveer 2.000 ton asbestbuizen en - kokers. De vijf verontreinigde zones hebben we tot wel zes meter diep uitgegraven en we hebben meer dan 115.000 ton vervuilde grond afgevoerd naar het grondreinigingscentrum GRC Zolder, waarin Mourik ook participeert. Rond drie verontreinigingskernen plaatsten we damwanden van elf meter diep, voor stabiliteit en om instroom van verontreinigd grondwater te beperken. Het bemalingswater zuiverden we ter plekke, met installaties die we zelf ontwerpen en bouwen.

In de tweede fase bouwden we de gemeenschappelijke nutsinfrastructuur. Daarmee legden we de basis voor de herontwikkeling naar een nieuwe, trimodale bedrijvenzone. Op deze schaal betekent dat onder meer: 11 kilometer drainageleidingen, negen kilometer riolering, 45.000 vierkante meter betonverharding, vijf kilometer fietspaden en 1.500 groene parkeerplaatsen. Ook realiseerden we een extra zwaar gefundeerde havenweg, geschikt voor de zware reachstackers die containers tussen de haven en de bedrijven verplaatsen. Onze collega’s van Mourik Infra werkten mee aan deze fase.

Circulair en duurzaam

Naast de omvang van het project en de korte tijd om de transformatie te realiseren, zijn er nog een paar bijzonderheden. Deze hebben te maken met duurzaamheid en circulariteit. We hebben bijvoorbeeld 100.000 ton opgebroken verharding en beton, en 15.000 ton mengpuin geschikt gemaakt voor hergebruik in de nieuwe infrastructuur. Maximale circulariteit met minimale CO2-impact. Door de  synergie te zoeken met het grondverzet op het hele terrein, konden we uiteindelijk het hele project afronden met een vrijwel gesloten grondbalans. Ook dat is circulair. Een ander voorbeeld van duurzaamheid was het kanaliseren van de afwatering van het hele terrein naar grote infiltratiebekkens in plaats van lozing op de riolering. En het terrein is groener dan ooit. We hebben 30 hectare onthard, 240.000 vierkante meter grasland aangelegd, bijna 600 bomen en een diversiteit aan groen geplant. De vrij liggende, dubbele fietspaden, dragen ook bij aan de groene ambities in Genk, als onderdeel van de fietssnelweg F76, om duurzaam woon-werkverkeer te stimuleren.

Een project zien groeien geeft altijd voldoening, zeker bij een transformatie als deze, waarin we onze veelzijdigheid konden tonen: van milieutechniek tot infrastructuur. Een bijzonder element was het behoud van industrieel erfgoed. We hebben een deel van de metalen vakwerkstructuur uit de oude Ford-gebouwen gedemonteerd, gereviseerd en geconserveerd. Deze onderdelen hebben we als spantenconstructie teruggeplaatst op een centrale plek op het nieuwe bedrijventerrein. Een tastbare herinnering aan het verleden, met de blik op de toekomst: Logistic Valley Flanders als aanjager van economische groei en  werkgelegenheid in Genk en omgeving. En als voorbeeld van hoe je economische ontwikkeling en duurzaamheid kunt verbinden. Op deze manier bijdragen aan een duurzame toekomst voor de regio, maakt dit project voor Mourik extra bijzonder.